Jakie są różnice między rękojmią, a gwarancją? Co jest dla konsumenta lepsze? Kiedy można dochodzić swoich praw z tytułu gwarancji, a kiedy rękojmi? Czy można dochodzić praw z obu tytułów jednocześnie? Odpowiedź na te pytania uzyskasz z poniższego poradnika.

Dla wielu konsumentów reklamacja towaru odbywa się na podstawie otrzymanej gwarancji. To duży błąd, gdyż reklamacja i gwarancja nie są tym samym! Gwarancja nie jest jedyną formą reklamacji rzeczy.

W przypadku wady rzeczy sprzedanej, konsument co do zasady ma dwie możliwości składania reklamacji - reklamacja z tytułu rękojmi lub reklamacja w ramach otrzymanej gwarancji. Reklamacja z tytułu rękojmi za wady jest kierowana do sprzedawcy, natomiast reklamacja z tytułu gwarancji do podmiotu wydającego oświadczenie gwarancyjne – najczęściej jest to producent, ale też może być to np. sprzedawca. Częstą praktyką jest, że sprzedawca pełni również rolę pośrednika w gwarancji. W przypadku konsumentów, rękojmi nie można ograniczać. Oznacza to, że sprzedawca nie może się z tego prawa zwolnić, wyłączyć czy ograniczyć swojej  odpowiedzialności.  Rękojmia jest regulowana przez kodeks cywilny  począwszy od artykułu 556 do artykułu 576. Gwarancja to dobrowolne oświadczenie dotyczące jakości towaru złożone przez przedsiębiorcę, czyli gwaranta. Oznacza to, że towar może mieć gwarancje, ale może takiej gwarancji w ogóle nie posiadać. Gwarancja wskazuje obowiązki gwaranta i uprawnienia konsumenta, a jeśli nie ma takiego sprecyzowania, to obowiązują przepisy kodeksu cywilnego artykuły 577-582. Konsument ma prawo żądać od gwaranta lub sprzedawcy wydania oświadczenia gwarancyjnego na papierze lub innym trwałym nośniku. Brak dokumentu gwarancyjnego w żaden sposób nie uszczupla uprawnień kupującego wynikających z gwarancji. Mogą jednak powstać trudności z ustaleniem zakresu treści oświadczenia gwarancji.

Sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna zostanie stwierdzona przed upływem dwóch lat, chyba że mamy do czynienia z nieruchomością to pięć lat, a na używaną rzecz ruchomą nie mniej niż rok, od dnia wydania rzeczy kupującemu. Termin gwarancji jest zależny od oświadczenia gwaranta - może wynosić pół roku, rok, dwa lata, pięć lat, a nawet trzydzieści lat w przypadku np. pokryć dachowych. Jeżeli nie ma takiej daty w oświadczeniu, to zgodnie z kodeksem cywilnym wynosi ona dwa lata, licząc od dnia, kiedy rzecz została wydana kupującemu.

W przypadku rękojmi w sytuacji wystąpienia wady, konsument może złożyć do sprzedawcy reklamację z tytułu rękojmi i zażądać jednego z czterech działań: wymiany towaru na nowy, naprawy towaru, obniżenia ceny, odstąpienia od umowy – o ile wada jest istotna. Sprzedawca ma 14 dni na ustosunkowanie się do roszczenia konsumenta i wymienić towar lub usunąć wadę w rozsądnym czasie i bez nadmiernych niedogodności dla klienta. Co ważne jeśli wada pojawiła się w pierwszym roku istnieje domniemanie, że stwierdzona wada lub jej przyczyna istniała już w momencie sprzedaży i to po stronie sprzedawcy  jest udowodnienie, że wada nastąpiła z winy konsumenta. W przypadku gwarancji warunkiem powstania obowiązków jest ujawnienie wad w terminie gwarancji. Obowiązki gwaranta mogą w szczególności polegać na: zwrocie zapłaconej ceny, wymianie towaru na wolny od wad, naprawie towaru, zapewnienie innych usług. Wykonanie obowiązków gwarancyjnych musi nastąpić w terminie określonym w oświadczeniu gwarancyjnym - przeważnie jest to 30 dni, a w sprawach szczególnych 60 lub 90 dni. Jeśli nie określono tego terminu powinno to nastąpić niezwłocznie, ale nie później niż w terminie 14 dni, licząc od dnia dostarczenia rzeczy przez konsumenta.

Kupujący może wykonywać uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy niezależnie od uprawnień wynikających z gwarancji. Gwarancja nie wyłącza, nie ogranicza i nie zawiesza uprawnień kupującego z tytułu rękojmi. W przypadku niemożności spełnienia świadczenia przez gwaranta, kupujący może dochodzić tego samego roszczenia z rękojmi. Nie można jednak żądać uznania praw konsumenckich jednocześnie z tytułu gwarancji i rękojmi. Jeśli konsument zgłosił reklamację z tytułu gwarancji, dopiero po zakończeniu procesu reklamacji, jeśli decyzja będzie dla niego niekorzystna, może złożyć reklamacje z tytułu rękojmi do sprzedawcy. Są to dwa odrębne postępowania.

To, czy konsument będzie dochodził roszczeń z gwarancji, czy z rękojmi, należy wyłącznie do niego. Co do zasady korzystniejsza dla kupującego jest rękojmia, ponieważ jej warunki są określone w przepisach prawa, których przedsiębiorca nie może w żadnym zakresie zmieniać na niekorzyść konsumenta. Rękojmia daje konsumentowi większą pewność posiadanych uprawnień i ułatwia dochodzenie roszczeń od przedsiębiorcy. Gwarancja może przewidzieć różne wyłączenia, w zakresie których konsumentowi nie będzie przysługiwało żadne uprawnienie – np. wyłączenie gwarancji na sprzęt ze względu na zainstalowanie oprogramowania innego niż to dostarczone przez producenta. Z gwarancji warto skorzystać, jeżeli upłynął już termin odpowiedzialności sprzedawcy wynikający z terminu rękojmi, o ile gwarancja została udzielona na okres dłuższy niż ustawowe dwa lata licząc od dnia wydania towaru. Gwarancja może być również korzystna jeśli została wydana przez podmiot, który cieszy się dobrą opinią na rynku, a zapisy w oświadczeniu gwarancyjnym są zadawalające dla konsumenta. Wykonanie uprawnień z tytułu gwarancji nie wpływa na odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi. Oznacza to, iż w przypadku nieuwzględnienia żądania konsumenta w ramach gwarancji, ma on również prawo do dochodzenia swoich roszczeń na podstawie rękojmi. W razie wątpliwości, jeśli mamy problem z przedsiębiorcą w dochodzeniu swoich roszczeń lub nie wiemy jak dochodzić swoich praw, warto zwrócić się o pomoc do rzecznika konsumentów. Informujemy, iż Starostwo Powiatowe w Sochaczewie świadczy bezpłatną pomoc konsumencką udzielaną przez Powiatowego Rzecznika Konsumentów. Kontakt pod numerem telefonu: 46/864-18-68, 501-093-158 lub mailowo: prk@powiatsochaczew.pl.

Powiatowy Rzecznik Konsumentów