Działaj lokalnie, myśl o pieniądzach unijnych
17-04-2009 13:52
A
A
A
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich jest instrumentem wsparcia, który wykorzystuje środki finansowe Europejskiego Funduszu Rolniczego Rozwoju Obszarów Wiejskich. W ramach tego programu realizowana jest tzw. Oś 4 Leader.
Według definicji osią jest spójna grupa środków, których wdrożenie prowadzi bezpośrednio do osiągnięcia szczegółowych celów. Zgodnie z założeniami celami wspomnianej Osi, czyli Leader’a jest przede wszystkim budowanie kapitału społecznego poprzez aktywizację mieszkańców oraz przyczynianie się do powstawania nowych miejsc pracy na obszarach wiejskich. Lokalne podejście powiązane z określonym obszarem, wpływa na lepsze zdefiniowanie problemów i określenie sposobów ich rozwiązania. Leader jest oddolnym partnerskim podejściem do rozwoju obszarów wiejskich, realizowanym przez lokalne grupy działania (LGD), polegającym na opracowaniu przez społeczność wiejską lokalnej strategii rozwoju (LSR) oraz realizacji wynikających z niej innowacyjnych projektów łączących zasoby ludzkie, naturalne, kulturowe, historyczne, wiedzę i umiejętności przedstawicieli trzech sektorów: publicznego, gospodarczego i społecznego. Przedstawiciele tych sektorów tworzą partnerstwo zwane lokalną grupą działania. Lokalna grupa działania wybiera projekty, których realizacja przyczyni się do osiągnięcia celów wspólnie opracowanej lokalnej strategii rozwoju.
Szanse na rozwój obszarów wiejskich z wykorzystaniem tego unijnego podejścia postanowili wykorzystać samorządowcy, przedsiębiorcy i instytucje społeczne z Gminy Teresin. Oczywiście, aby lokalna grupa działania miała rację bytu musi obejmować kilka gmin wiejskich nie tylko sąsiadujących ze sobą, ale mających przede wszystkim wspólnotę interesów i jasno określone cele. Za sprawą społecznej działalności wielu osób powstał pomysł stworzenia stowarzyszenia, bowiem w takiej formie najsprawniej jest funkcjonować lokalnym grupom działania, łączącego gminy Teresin, Żabią Wolę, Radziejowice, Baranów, Mszczonów oraz wiejską gminę Grodzisk Mazowiecki. Wiele spotkań, rozmów, ścierania pomysłów i koncepcji zaowocowały zarejestrowaniem Stowarzyszenia „Ziemia Chełmońskiego”. W maju 2008 roku odbyło się Walne Zebranie członków oraz ukonstytuował się Zarząd. Siedzibą Stowarzyszenia jest Żabia Wola, tam też planowane jest zorganizowanie biura obsługi administracyjnej Lokalnej Grupy Działania „Ziemia Chełmońskiego”. Zaraz po rejestracji stowarzyszenia rozpoczęły się prace nad stworzeniem lokalnej strategii rozwoju, która jest warunkiem koniecznym do wyboru przez Urząd Marszałkowski stowarzyszenia do realizacji tejże. Jak zauważa Marek Jaworski, zastępca Wójta Gminy Teresin, członek stowarzyszenia, wszystkie dotychczasowe prace były bardzo czasochłonne, wymagały dużego wysiłku, zaangażowania, znalezienia kompromisu.
Tak naprawdę chodzi najbardziej o połączenie interesów trzech sektorów: samorządowego, gospodarczego i społecznego. Jest to wymóg stawiany przez Komisję Europejską. Jednak warto. Praca ta daje nie tylko dużą satysfakcję i zadowolenie, ale przede wszystkim perspektywę na pozyskiwanie unijnych pieniędzy na inicjatywy małe, tworzenie mikroprzedsiębiorstw, czyli dla zwykłych mieszkańców wsi. Istotny jest element różnicowania działalności pozarolniczej, czyli, że można starać się o pieniądze na założenie firmy nie związanej z rolnictwem. Z programu Odnowy Wsi można będzie wybudować choćby świetlicę, w której w ramach szerszego projektu można organizować zajęcia tematyczne i rekreacyjne dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Beneficjentami projektów mogą być zarówno osoby fizyczne, jak i fundacje, stowarzyszenia, czy związki wyznaniowe. Zakres pomocy unijnej jest szeroki od organizacji szkoleń, przez organizację imprez kulturalnych, rekreacyjnych i sportowych, rozwijanie turystki, zachowanie dziedzictwa kulturowego i historycznego, zachowanie zasobów krajobrazowych i turystycznych do pomocy w kreowaniu produktów lokalnych, wspieraniu działań ekologicznych, skończywszy na pomocy w tworzeniu mikroprzedsiębiorstw. Wysokość pomocy nie może natomiast przekroczyć 70% kosztów kwalifikowanych i nie może być większa niż 25 000 zł na jeden mały projekt. - Naszą grupę połączył Chełmoński – mówi wójt Marek Jaworski – Dlatego w naszej strategii wśród priorytetów jest rozwój turystyki, co w perspektywie ma różnicować działalność pozarolniczą na terenach wiejskich. Jako Stowarzyszenie będziemy projektowali ścieżki rowerowe i małą infrastrukturę turystyczną. Jednak na początku ważne są szkolenia i podnoszenie wiedzy na temat funduszy unijnych. Bardzo nam zależy, aby nasi mieszkańcy potrafili absorbować środki unijne na tworzenie własnych firm – dodaje Justyna Poniatowska, odpowiedzialna w Urzędzie Gminy za projekt. Przez lokalne grupy działania przepływają także wnioski o dofinansowania dla instytucji kultury, sportu, czy sektora społecznego w ramach tzw. małych projektów. Wnioski te są opiniowane i przesyłane do Urzędu Marszałkowskiego, przydzielającego pieniądze. Jest o co starać się. Wysokość środków przewidzianych na wdrażanie lokalnej strategii rozwoju wynosi nie więcej nić iloczyn mieszkańców zameldowanych na pobyt stały na obszarze LSR i kwoty 116 zł. W przypadku Lokalnej Grupy Działania „Ziemia Chełmońskiego” będzie to potencjalny budżet na poziomie 5 mln 700 tys. złotych. Do tego dochodzą pieniądze na prowadzenie biura, obsługę administracyjną, wynagrodzenia dla pracowników. Warto także zaznaczyć, że „Ziemia Chełmońskiego” otrzymała już dofinansowanie do kosztów opracowania lokalnej strategii rozwoju.
Jedno jest pewne. Lokalne grupy działania są realną szansą na wykorzystanie możliwości, jakie niesie ze sobą Program Rozwoju Obszarów Wiejskich. Drzemiący w małych społeczeństwach wiejskich kapitał intelektualny, potencjał twórczy, a przede wszystkim wola i gotowość podjęcia pracy nad zmianą własnego otoczenia znalazły podatny grunt dla rozwoju właśnie w Osi Leader.