Przedstawiciele polskich starostów, wójtów i burmistrzów, zgromadzeni w Poznaniu na XIX Ogólnopolskiej Konferencji, zaintrygowani ministerialnymi planami zmian w systemie oświaty, przyjęli stanowisko w tej sprawie. Opowiedzieli się w nim za zwiększeniem w budżecie państwa subwencji oświatowej, która powinna ich zdaniem być o 9 proc. wyższa niż wskaźnik inflacji, co wynika ze zwiększania ilości zadań, a szczególnie ze wzrostu wynagrodzeń i awansu zawodowego nauczycieli. Już w tej chwili wynagrodzenie pracowników tego sektora sięga od 75 do 90 proc. całej subwencji oświatowej.
Zebrani postulowali pilne określenie standardów edukacyjnych oraz powołanie przy MEN zespołu do spraw standardów, którego prace muszą być priorytetowe, także w stosunku do konstruowania nowego algorytmu podziału subwencji oświatowej.
Niemniej ważne jest według samorządowców wprowadzenie zasadniczych zmian w Karcie Nauczyciela – zwiększenie i zróżnicowanie pensum dydaktycznego, uelastycznienie systemu zatrudniania i wynagradzania nauczycieli, który powinien umożliwić racjonalizację organizacji oświaty w powiatach i gminach.
Trzeba przywrócić ustawowy zapis o jedynie opiniującej roli kuratorów w sprawie likwidacji placówek oświatowych. Proces ten, trudny i pełen społecznych napięć, ustał niemal zupełnie za sprawą MEN oraz kuratorów oświaty, którzy decyzje samorządów o likwidacji lub przekształceniach szkół (przykład – sochaczewski internat) konsekwentnie blokują, choć koszty ponosi samorząd.
Domagano się wyeliminowania obowiązku corocznego uzgadniania przez samorządy regulaminu wynagrodzeń nauczycieli ze związkami zawodowymi oraz wykreślenie ustawowego obowiązku wypłacania anachronicznego dodatku wiejskiego i mieszkaniowego. Konieczne jest wzmocnienie pozycji samorządów dotujących placówki niepubliczne w zakresie kontroli oraz możliwości podejmowania decyzji o wykreśleniu z ewidencji tych placówek, które funkcjonują z ewidentnym naruszeniem prawa. Wskazane byłoby zapewnienie decydującego wpływu organów założycielskich na powoływanie i odwoływanie dyrektorów prowadzonych przez siebie placówek oświatowych, w myśl zasady „płacę i wymagam”.
Już niedługo przekonamy się, ile z tych postulatów weźmie pod uwagę ministerstwo, opracowując projekt omawianych ostatnio zmian oświatowych. Na razie mówi się o mundurkach.
Andrzej Wach