Ponad 50% konsumentów dokonuje zakupów pod wpływem impulsu, a blisko 65% jest przekonana, że może zwrócić do sklepu pełnowartościowy towar – do takich wyników prowadzą badania respondentów dokonane na zlecenie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Rozpoczął się okres sezonowych (letnich) wyprzedaży oraz wzmożonych akcji promocyjnych i należy przypomnieć o prawach konsumentów korzystających z „super okazji”.
Z najnowszych badań wynika, że spontaniczne decyzje handlowe stanowią około 20% przypadków zmierzających do zrobienia zakupów, a najważniejszym kryterium naszych wyborów jest nadal cena – sprawdza ją ponad połowa ankietowanych. W przypadku większych wydatków (sprzęt AGD i RTV), porównujemy oferty różnych sklepów, szukamy promocji. Spośród dostępnych na rynku produktów i usług, prawie w 40% przypadków ich wybór dokonywany jest pod wpływem reklam. Ponad połowa respondentów lubi czytać informacje o produktach, ale aż 44% przyznaje, że są one dla nich często niezrozumiałe. Podczas promocji i wyprzedaży często nabywamy towary, na które bez obniżki nie moglibyśmy sobie pozwolić. Aby nie żałować tych wyborów, warto pamiętać o podstawowych zasadach, które pozwolą nam uniknąć zakupowych pułapek oraz oszczędzić czas na dochodzenie swoich roszczeń w przypadku sporu z przedsiębiorcą.
Po pierwsze – zastanówmy się czy rzecz, którą wkładamy do koszyka jest nam faktycznie niezbędna, a jeżeli już dokonaliśmy wyboru co do zakupu danego towaru, porównujmy oferty różnych sklepów. Warto krytycznie oceniać kolorowe ogłoszenia o sezonowych przecenach – nie wszystkie są dla nas okazją. Sprzedawcy stosują liczne zabiegi, które mają na celu zachęcenie nas do zostawienia w kasie swoich pieniędzy. Zdarza się, że podwyżki mają charakter iluzoryczny – wyższe ceny nigdy nie obowiązywały, a podbicie ceny ma uświadomić potencjalnemu nabywcy, że tak dobrej oferty nie wolno zmarnować. Bywa także, że właściciele sklepów kuszą „gratisami” dołączanymi do produktów. W rzeczywistości za taki prezent albo musimy zapłacić albo okazuje się, że zakup towaru bez upominku jest znacznie bardziej opłacalny.
Po drugie – pamiętajmy, że nie możemy zwrócić do sklepu towaru, tylko i wyłącznie dlatego, że przestał nam się podobać. Błędnie przekonanych o takiej możliwości jest aż 60% konsumentów. Sprzedawca nie ma obowiązku przyjmowania pełnowartościowego towaru – jedynie co 3 – cia osoba miała świadomość, że zależy to tylko od jego dobrej woli. Potwierdza się to w mojej pracy zawodowej, kiedy konsumenci wielokrotnie przytaczają różne terminy, w których rzekomo mieliby możliwość oddania zakupionego towaru do sklepu.
Po trzecie – nie zapominajmy o paragonach lub innych dowodach zakupu – są one podstawą dochodzenia roszczeń w przypadku sporu z sprzedawcą lub innym przedsiębiorcą. Powinniśmy otrzymać je niezależnie od tego, czy zakupu dokonaliśmy w dużych sieciach handlowych, osiedlowym sklepie, czy też na bazarze.
Po czwarte – jeśli kupiliśmy wadliwy produkt, zawsze przysługuje nam prawo do reklamacji. Sprzedawca odpowiada za niezgodność towaru z umową aż 2 lata. Reklamację składamy w sklepie – najlepiej na piśmie. Gdy do produktu dołączona jest gwarancja, wtedy możemy zgłosić reklamację gwarantowi (najczęściej jest to producent lub dystrybutor). To my dokonujemy wyboru, który wariant jest dla nas korzystniejszy i u kogo będziemy dochodzić naszych roszczeń.
W przypadku sporu z przedsiębiorcą, pomoc konsumentom świadczą rzecznicy konsumentów oraz Inspekcja Handlowa.

Ireneusz Góralczyk
Powiatowy Rzecznik Konsumentów w Sochaczewie